Historia konopi – od starożytności do współczesności

Konopie od tysięcy lat towarzyszą człowiekowi – jako surowiec, lek i źródło pożywienia. Choć współcześnie często kojarzone są jedynie z marihuaną, historia tej niezwykłej rośliny jest o wiele bogatsza. W artykule odkrywamy, jak konopie wpłynęły na rozwój przemysłu, medycyny i kultury na przestrzeni wieków.

Konopie w starożytnym świecie – pierwsze uprawy i zastosowania

Konopie były jedną z pierwszych roślin uprawianych przez człowieka. Archeologiczne znaleziska w Mezopotamii (Iran, Irak) dowodzą ich obecności już ok. 8000 lat p.n.e. Również w Chinach, pod panowaniem legendarnego cesarza Shen Nunga, konopie były uprawiane na sukno. Z Chin roślina ta trafiła do Europy, a następnie na cały świat.

Chińczycy opracowali technikę produkcji papieru z włókien konopnych ok. 150 r. p.n.e. Najstarsze zachowane teksty na papierze konopnym to buddyjskie manuskrypty z II–III w. n.e.

Konopie jako roślina lecznicza

Od wieków konopie wykorzystywane były w medycynie ludowej – zanim ktokolwiek usłyszał o kannabinoidach jak CBD czy THC. W tradycyjnych źródłach chińskich, hinduskich i greckich można znaleźć wzmianki o leczniczych właściwościach liści, kwiatów, nasion i korzeni konopi. Zalecano je m.in. przy porodach, artretyzmie, konwulsjach, czerwonce czy bezsenności.

Kannabinoidy i ich właściwości

Prozdrowotne właściwości konopi wynikają z obecności kannabinoidów, terpenów i flawonoidów. Do najważniejszych z nich należą:

• CBD – bez efektu psychoaktywnego, o właściwościach przeciwzapalnych i neuroprotekcyjnych,

• THC – znany z działania psychoaktywnego, ale również terapeutycznego,

• CBG, CBN – mniej znane, ale również aktywne biologicznie.

Najlepszym wyborem są produkty full spectrum lub broad spectrum, zawierające więcej niż jeden kannabinoid oraz naturalne terpeny – zwiększają one przyswajalność i skuteczność działania.

Konopie w średniowieczu i czasach nowożytnych

Już od 500 r. p.n.e. konopie były wykorzystywane do produkcji żagli i lin – materiały konopne były trwalsze od bawełny i odporne na słoną wodę. W XVI wieku w Anglii za panowania Henryka VIII wprowadzono obowiązek uprawy konopi. W tym okresie niemal cała odzież była produkowana z włókien konopnych.

Konopie dotarły również do Ameryki Północnej – były uprawiane w większości stanów USA, a w Kanadzie stanowiły pierwszą uprawę subsydiowaną przez rząd.

Przemysłowy potencjał konopi

W 1917 roku George W. Schlichten opatentował maszynę do efektywnego oddzielania włókna konopnego od rdzenia, co obniżyło koszty pracy niemal 100-krotnie. Mimo ogromnego potencjału, jego wynalazek został zapomniany.

W latach 30. XX wieku konopie stały się celem propagandy ze strony przemysłu petrochemicznego i drzewnego. Firmy takie jak DuPont lobbowały za ograniczeniem ich produkcji, by chronić swoje interesy. W 1937 r. w USA wprowadzono zakaz produkcji konopi, który wkrótce przejęły także inne kraje, w tym Kanada.

Konopie podczas II wojny światowej

W czasie II wojny światowej, w obliczu braku surowców, rządy USA i Kanady przywróciły produkcję konopi do celów wojennych. W 1942 r. zasiano 36 000 akrów konopi, a celem na rok 1943 było 50 000 akrów. Kampania "Hemp for Victory" podkreślała strategiczne znaczenie tej rośliny.

Po wojnie zakaz powrócił, co skutecznie zahamowało rozwój upraw konopnych na całym świecie.

Nowoczesne zastosowania konopi i ich renesans

Wraz z rozwojem technologii konopie wracają do łask. Wykorzystuje się je dziś m.in. w:

• przemyśle motoryzacyjnym (klocki hamulcowe, panele kompozytowe),

• produkcji tworzyw sztucznych i biodegradowalnych materiałów,

• budownictwie (beton konopny),

• przemyśle spożywczym i kosmetycznym,

• medycynie naturalnej.

Konopie słusznie nazywane są "boską rośliną" – ich potencjał przemysłowy i zdrowotny jest ogromny.